Co to jest tytoń bezdymny?

Są dwa rodzaje bezdymnego tytoniu: tytoń do żucia i snus.

Tytoń do żucia występuje w postaci liści luźnych lub sprasowanych (plugs), które wkłada się do wewnętrznej strony policzka i żuje. Żucie tytoniu wyzwala smak i nikotynę i stymuluje wydzielanie śliny. Proces żucia zwykle kończy się wypluciem śliny razem z tytoniem. Snus to tytoń w postaci wilgotnego proszku, czasem pakowanego w małe woreczki. Kładzie się go po wewnętrznej stronie dolnej wargi.

Oba rodzaje bezdymnego tytoniu są bardzo uzależniające i mogą powodować poważne problemy zdrowotne.

Składniki w bezdymnym tytoniu to mieszanka liści tytoniu, cukru, soli, wapna gaszonego, przypraw i dodatków smakowych. W użyciu mogą one wyzwalać setki związków chemicznych i trucizn.

Wsród tych związków chemicznych znajduje się wiele niebezpiecznych substancji rakotwórczych.

Czy tytoń bezdymny może być jednym ze składników innych produktów do żucia?

Tak. Tytoń bezdymny ma wiele różnych nazw, takich jak:

  • Paan Masala (Gutkha)
  • Snuff
  • Nass, Naswat lub Niswar
  • Snus
  • Zarda
  • Chaw
  • Supari
  • lq'mik
  • Khaini
  • Ariva
  • Mawa
  • Shammah
  • Mishri, Mosheri lub Misheri
  • Toombak
  • Qiwam lub Kima
  • Chimo.

Orzech arekowy (areca nut), popiół i wapno to niektóre z głównych ingrediencji użytych przy produkcji tych mieszanek.

Tytoń bezdymny używany jest głównie przez mieszkańców Azji Południowej, Azji Południowo-Wschodniej, Środkowego Wschodu i Afryki Wschodniej.

Osoby, które tych produktów używają, często nie znają i nie używają nazwy "tytoń bezdymny", więc nawet nie zdają sobie sprawy, że zawierają one tytoń. Jeżeli nie masz pewności, sprawdź listę składników na opakowaniu i poszukaj na niej nazw lub ingrediencji wymienionych powyżej.

Czy tytoń bezdymny jest łączony z powstawaniem raka jamy ustnej?

Tak. Rak jamy ustnej jest najpoważniejszym problemem medycznym lączonym z tytoniem bezdymnym. Jest tak z powodu dużej ilości rakotwórczych związków chemicznych, które ten tytoń zawiera. Z biegiem czasu wyzwalanie się trucizn w ustach czterokrotnie zwiększa ryzyko powstania raka jamy ustnej.

Jednym z najgroźnieszych i najpopularniejszych składników używanych do produkcji bezdymnego tytoniu jest orzech arekowy. Używany on jest do produkcji tzw. ‘betel quid' , który składa się z liści pieprzu żuwnego (betel), orzecha arekowego i wapna gaszonego. Badania wykazały, że u osób, które regularnie żują orzech arekowy, ryzyko powstania raka jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka i trzustki jest znacznie większe.

Używający tytoniu bezdymnego są szczególnie narażeni na raka gardła, gdyż często połykają sok tytoniowy. Często występuje u nich także rak warg i policzków, gdyż tytoń jest przyciskany do błony śłuzowej ust. 

Rak jamy ustnej może objawić się jako:

  • bezbolesny wrzód w ustach, który się nie goi;
  • biała lub czerwona plama w ustach,
    lub
  • podejrzane guzki lub opuchnięcia.

Jeżeli używa się tytoniu bezdymnego, ważne jest, żeby regularnie odwiedzać gabinet stomatologiczny. Jedną z czynności wykonanych w czasie wizyty kontrolnej będzie dokładne badanie całej jamy ustnej, gdzie dentysta będzie specjalnie zwracał uwagę na wyżej wymienione objawy.

W jaki sposób tytoń bezdymny może wpłynąć na ogólny stan mojego zdrowia?

Tytoń bezdymny szkodzi także twojemu zdrowiu ogólnemu. Nikotyna powoduje wzrost poziomu cholesterolu, czego rezulatem jest większe zagrożenie chorobami serca i wylewami.

Ponieważ używający tytoniu bezdymnego są bardziej narażeni na na chorobę dziąseł, występuje u nich też większe zagrożenie na inne problemy zdrowotne takie jak:

  • cukrzyca typu 2;
  • przedwczesne porody;
  • demencja
    oraz
  • choroby płuc.

Oprócz powodowania raka jamy ustnej, tytoń bezdymny może też zwiększyć ryzyko zachorowania na raka trzustki.

Czy tytoń bezdymny jest bardziej bezpieczny niż papierosy?

Nie, nie jest. Choć wielu używających ciągle wierzy, że tytoń bezdymny nie jest aż tak szkodliwy jak zwykłe papierosy, jest to po prostu nieprawda.

Tak jak papierosy, tytoń bezdymny jest poważnym ryzykiem dla zdrowia twojej jamy ustnej i twojego zdrowia w ogólności. Oba te produkty zawierają nikotynę, która jest bardzo uzależniającym narkotykiem. Faktem jest, że w tytoniu bezdymnym jest dwa razy więcej nikotyny niż w zwykłym papierosie. Powoduje to problemy dla serca przez skurcze naczyń krwionośnych i wzrost ciśnienia.

Jedna puszka tytoniu do żucia może wprowadzić do organizmu tyle nikotyny, co 60 papierosów.

Jakie są korzyści dla zdrowia z zaprzestania używania tytoniu bezdymnego?

Zrezygnowanie z tytoniu bezdymnego może przynieść wiele korzyści dla zdrowia. Na początek będzie to lepszy apetyt i trawienie oraz zdrowsze zęby i dziąsła. Korzyści na całe życie to mniejsze ryzyko poważnych chorób, takich jak choroby serca czy rak jamy ustnej. Zmniejszy się też ryzyko śmierci przez atak serca.

Co mogę zrobić, zeby przestać używać tytoniu bezdymnego?

Jest wiele sposobów na odzwyczajenie się od tytoniu bezdymnego. Ważne jest, żebyś najpierw zrozumiał/a, dlaczego go używasz.

  • Może używasz tytoniu bezdymnego jako sposób na stres i nudę. Odreagowanie stresu w inny sposób pomoże ci zmniejszyć ilość używanego tytoniu. Możesz na przykład wybrać się na spacer, słuchać muzyki, wykonywać ćwiczenia z głębokimi oddechami, rozmawiać z ludźmi, lub zapisać się do jakiegoś kółka zainteresowań w lokalnym ośrodku kulturalnym.
  • Może używasz tytoniu bezdymnego, żeby zmniejszyć ból zębów i dziąseł. Jeżeli masz problem z zębami lub dziasłąmi, jest ważne, żebyś udał/a się do swojego dentysty na odpowiednie leczenie zamiast próbować radzić sobie samemu/samej.
  • Niektóre osoby używają tytoniu bezdymnego, gdyż myślą, że to pomaga im trawieniu po jedzeniu. Jeżeli masz problemy z żołądkiem po jedzeniu, picie większej ilości wody może pomóc. Lekarz może udzielić ci porady i zalecić leczenie.

Jak będę się czuł/a, kiedy odstawię tytoń bezdymny?

Może to być nawet trudniejsze, niż odstawienie papierosów, a to dlatego, że tytoń bezdymny ma większą zawartość nikotyny, która jest bardzo uzależniająca.

KIedy odstawisz tytoń, twój organizm wciąż domaga się nikotyny, więc mogą się pojawić objawy tzw. zespołu abstynencyjnego. Należą do nich bole głowy, uczucie zmęczenia, zmiany nastrojów, ataki złości i trudności z koncentracją.

Jeżeli będzie ci trudno odstawić tytoń bezdymny, zwróć się o pomoc do specjalisty. Być może zastosuje on terapię zastępowania nikotyny z użyciem np. plastrów nikotynowych lub gumy, oraz pomoże ci w radzeniu sobie z nastrojami. Lokalny ośrodek "stop paleniu" też może okazać się pomocny.

Czy mój dentysta i jego zespół mogą być pomocni?

Twój dentysta i jego zespół będą regularnie sprawdzali, czy twoje zęby, dziąsła i usta są zdrowe. Dentysta obejrzy policzki, język i gardło, żeby zobaczyć, czy nie pojawiły się objawy innych chorób. Używanie tytoniu bezdymnego może spowodować powstanie białych, czerwonych lub biało-czerwonych plam, które łatwo zauważyć w czasie oględzin. Twój dentysta może też skierować cię do organizacji i grup samopomocowych, które zwykle mają najnowsze informacje o tym, jaki jest najlepszy sposób na odstawienie tytoniu bezdymnego.

Jest ważne, żeby regularnie umawiać się na wizyty w gabinecie stomatologicznym na dokładne oględziny jamy ustnej, żeby jakiekolwiek problemy zostały dostrzeżone wcześnie.