Twoje zdrowie jamy ustnej i zębów Objawy i choroby Suche usta Co to są “suche usta”? Twoje usta potrzebują śliny, żeby funkcjonować w prawidłowy sposób. Ślina utrzymuje wilgoć w ustach i pomaga w rozdrabnianiu jedzenia i połykaniu. Działa też jako środek czyszczący. Nieustannie omywa usta i zęby, walcząc w ten sposób z próchnicą i pomagając w utrzymaniu jamy ustnej w czystości. "Suche usta", zwane też kserostomią, to dolegliwość, która wpływa na ilość powstającej śliny, powodując uczucie suchości w ustach. Po czym mogę poznać, że mam “suche usta”? Zwykle można zaobserwować parę objawów. Najbardziej wyraźny to oczywiście suche usta. Niektóre osoby będą miały wrażenie, że ich ślina stała się gęsta i lepiąca, utrudniająca mowę i połykanie. Inni znów będą odczuwali kłucie lub palenie w ustach i staną się uczuleni na niektóre produkty żywnościowe. Usta mogą być podrażnione i zwiększy się ryzyko próchnicy oraz choroby dziąseł. W niektórych przypadkach wnętrze jamy ustnej może stać się zaczerwienione i błyszczące. Jeżeli zaobserwujesz u siebie któryś z tych objawów to nie znaczy, że na pewno masz “suche usta”. Ale najlepiej będzie porozmawiać o tym z dentystą lub lekarzem. Co tę dolegliwość powoduje? “Suche usta” mogą być sygnałem wielu różnych problemów w organizmie i czasem pojawiają się z wiekiem. Bardzo często jest to działanie uboczne lekarstwa – szczególnie tabletek na serce, ciśnienie i depresję. Twój lekarz, farmaceuta lub dentysta powinien ci powiedzieć, czy dane lekarstwo może być przyczyną. “Suche usta” mogą także powstać na skutek zabiegów takich jak radioterapia czy operacja głowy lub szyi. W niektórych przypadkach “suche usta” mogą być bezpośrednim rezultatem choroby, np. cukrzycy, tocznia (lupus), zespołu Sjogrena lub blokady gruczołów ślinowych. Czy kobiety częściej mają “suche usta”? U kobiet, które przechodzą menopauzę (zwaną często “zmiana” lub “zmiana życia”), mogą pojawić się “suche usta”. “Suche usta” mogą wystąpić także u tych kobiet po menopauzie, które biorą hormony (HRT). Jeżeli bierzesz lekarstwo i masz którykolwiek z objawów “suchych ust”, zapytaj lekarza, czy to lekarstwo może być zmienione. Czy można zapobiec “suchym ustom”? Niestety, wydaje się, że nie ma sposobów na zapobieganie tej dolegliwości, choć są produkty, które mogą złagodzić symptomy. Jakie problemy mogą powstać z powodu “suchych ust”? Ślina pomaga w procesie neutralizacji kwasów, które atakują twoje zęby, jest więc bardzo ważnym czynnikiem zdrowia jamy ustnej. Ślina jest pomocna w rozdrabnianiu pokarmu w czasie żucia, co ułatwia połykanie. Niektóre osoby mogą mieć problem z połykaniem, kiedy przepływ śliny jest zmniejszony. Ślina odgrywa też bardzo ważną role w zapobieganiu próchnicy. Pomaga zwalczać bakterie, które tworzą osad nazębny i powodują próchnicę oraz chorobę dziąseł. Osad nazębny to cienka, lepka powłoka, która nieustannie formuje się na zębach. Zmniejszona ilość śliny w ustach może mieć wpływ na smak jedzenia oraz utrudniać jedzenie suchych produktów żywnościowych. Czasem wpływa na mowę i powoduje większe ryzyko powstania nieprzyjemnego oddechu. Jakie produkty mogą mi pomóc? Jest pewna liczba produktów, które pomogą twoim ustom utrzymywać wilgoć i komfort. Są to zwykle żele lub aerozole. Niektóre zawierają dodatkowe składniki, mogące zapobiec problemom zębów i dziąseł. Są też specjalne produkty pomagagające w utrzymaniu codziennej higieny ust (np. pasty do zębów i płyny do płukania ust). Jak często powinienem/am odwiedzać gabinet stomatologiczny? Mając “suche usta” jesteś bardziej narażony/a na próchnicę i chorobę dziąseł, a ich rozwój może nastąpić szybciej, niż to jest normalne. Jest więc ważne, żeby odwiedzać regularnie dentystę. W gabinecie powiedzą ci, jak często powinieneś/aś przychodzić na wizyty kontrolne. Co mogę zrobić, żeby złagodzić objawy “suchych ust”? Są różne sposoby na łagodzenie objawów “suchych ust”. Niektórym osobom na krótko pomaga popijanie wody lub ssanie cukierków bez cukru. Jest bardzo ważne, żeby używać produktów bez zawartości cukru, gdyż “suche usta” zwiększają ryzyko próchnicy. Żucie gumy bezcukrowej też pomaga, gdyż stymuluje powstawanie śliny. Twoj dentysta może zarekomedować takie produkty jak płyny do płukania, żele, pasty i pastylki, które można kupić w aptece. Jakiej pasty powinienem/am używać? Jest bardzo ważne, żeby używać pasty zawierającej fluor. Pasta wszechstronnego działania (Total care) wydaje się być najlepsza, gdyż zawiera środki antybakteryjne i inne składniki, które zapobiegają odkładaniu się osadu na zębach. Niektóre produkty zawierają laurylosiarczan sodu (sodium lauryl sulphate), który czasem powoduje podrażnienia ust i pogarsza dolegliwości. W jaki sposób mój dentysta może mi pomóc w zapobieganiu skutkom “suchych ust”? Twoj dentysta nie będzie mógł ci pomóc przez ustalenie przyczyny“suchych ust”. Ale pomagając ci utrzymać jamę ustną w czystości i stosując fluoryzację, może on opóźnić powstanie próchnicy zębów. Poradzi ci też w sprawie diety i powie, jak prawidłowo dbać o zęby i dziąsła.