Twoje zdrowie jamy ustnej i zębów Zapobieganie i porady Produkty do higieny jamy ustnej Jak często powinienem/am myć zęby? Ważne jest, żeby myć zęby przed snem i co najmniej raz w ciągu dnia pastą zawierającą fluor. Jedzenie i picie zawierające cukier i kwasy w sposób naturalny osłabia szkliwo. Szczotkowanie zębów zaraz po jedzeniu może spowodować wymywanie malutkich cząsteczek szkliwa. Najlepiej myć zęby najwcześniej w godzinę po jedzeniu. Niezwykle ważne jest mycie przed snem. Wydzielanie śliny w nocy jest spowolnione, a ponieważ ślina to własny system czyszczący jamy ustnej, zwiększa się wtedy ryzyko powstawania próchnicy. Ważne jest, żeby czyścić zęby przez dwie minuty, dwa razy dziennie: rano i, co jest szczególnie ważne, jako ostatnią czynność dnia, oraz co najmniej jeszcze jeden raz w ciągu dnia. Zwykle szczotkowanie przez dwie minuty wystarczy na usunięcie osadu i dokładne wyczyszczenie. Niektóre osoby używają stopera lub czasomierza, gdyż dwie minuty to czas dłuższy, niż się wydaje. Jeżeli jesz lub pijesz określone słodzone lub kwaśne produkty, być może potrzebne ci jest częstsze mycie. Co jest potrzebne do prawidłowego czyszczenia zębów? Można teraz dostać wiele różnych produktów do higieny jamy ustnej. W gabinecie twojego dentysty zarekomendują szczoteczkę i pastę, które będą dla ciebie najlepsze oraz poradzą, jak najlepiej czyścić między zębami. Jak jest najlepsza szczoteczka do zębów? Zwykle zaleca się, żeby dorośli używali szczoteczki z główką małą do średniej z włosiem wielopęczkowym miękkim do średniego. Włoski powinny być na dole zaokrąglone i wykonane z nylonu. Czy używanie szczoteczki z zasilaniem elektrycznym to dobry pomysł? Niektóre osoby preferują szczoteczki z zasilaniem elektrycznym. Są one szczególnie użyteczne, jeżeli masz problemy ruchowe, lub czyszczenie jest dla ciebie trudne. Takie szczoteczki zwykle mają główki rotacyjno-oscylujące lub pulsujące. Niektóre szczoteczki z zasilaniem elektrycznym powinny być wyrzucone, kiedy bateria się wyładuje, inne są ładowalne. Szczoteczki z zasilaniem elektrycznym można kupić w lokalnej aptece, sklepie lub w gabinecie stomatologicznym. Szczoteczki z zasilaniem elektrycznym i główkami rotacyjno-oscylującymi są najbardziej efektywne. Wiele szczoteczek z zasilaniem elektrycznym ma wbudowane czasomierze, żeby zapewnić czyszczenie przez odpowiednią długość czasu. A co ze szczoteczkami dla dzieci? Jest tak samo ważne, żeby dzieci używały odpowiedniej szczoteczki. Szukaj szczoteczki z małą główką z miękkimi, nylonowymi włoskami, odpowiedniej dla wieku dziecka. Na rynku jest wiele szczoteczek dla dzieci z różnymi nowościami, które zachęcają dzieci do mycia zębów przez tak długi czas, jak to jest wskazane. Są też szczoteczki z zasilaniem elektrycznym pomyślane specjalnie dla dzieci. Dzieci do siódmego roku życia powinny myć zęby pod nadzorem. Jakie są rodzaje pasty do zębów? Jest wiele rodzajów pasty do zębów, niektóre są przeznaczone do spełniania specyficznych potrzeb. Są pasty na zdrowe dziąsła, na wrażliwe zęby, pasty dla palaczy, pasty antybakteryjne i mające doprowadzić zęby do ich naturalnego, białego koloru. W twoim gabinecie stomatologicznym zarekomendują pastę nalepszą dla ciebie. Czy powinienem/am używać pasty z fluorem? Tak. Większość dentystów rekomenduje pasty z fluorem, żeby zapobiegać próchnicy. Zostało udwodnione, że fluor redukuje powstawanie próchnicy w zębach o co najmniej 40 procent, więc powinno się zachęcać do używania pasty z fluorem. Fluor może być już obecny w twojej wodzie pitnej. Badania wykazały, że u dzieci mieszkających na terenach, gdzie nie ma fluoru w wodzie pitnej, próchnica występuje częściej niż u dzieci z terenów, gdzie fluor w wodzie jest. Zapytaj swojego dentystę, jaka ilość fluoru jest dla ciebie odpowiednia. Ważne jest, żeby brać tylko taką ilość pasty, która po rozprowadzeniu na szczoteczce będzie plamą nie większą niż ziarno grochu, gdyż dzieci prawdopodobnie część jej połkną. Po szczotkowaniu powinieneś/aś raczej wypluć pastę niż wypłukać, żeby zapobiec wypłukaniu fluoru. Jeżeli dentysta uważa, że występuje u ciebie duże ryzyko próchnicy, może on zalecić i przepisać pastę z większą ilością fluoru. Wysoki poziom fluoru dla osób ze zwiększonym ryzykiem może zapewnić wyższy stopień zabezpieczenia przed powstawaniem próchnicy. Moje zęby mają przebarwienia, jakiej pasty powinienem/am używać? Są pasty, które mogą pomóc w usunięciu przebarwień. Często nazywane one są pastami wybielającymi. Ważne, żeby zdawać sobie sprawę, że te pasty mogą pomóc tylko w odtworzeniu naturalnego odcienia koloru zębów, ale nie zmienią naturalnego koloru. Jeżeli uważasz, że potrzebne tobie jest coś o silniejszym działaniu, porozmawiaj ze swoim dentystą o tym, co można zrobić. Jeżeli palisz papierosy, są specjalne pasty dla palaczy, które usuną przebarwienia powstałe po pewnym czasie. Moje zęby są wrażliwe, co mogę używać? Jest szereg past, które zawierają składniki odwrażliwiające. Mogą one zmniejszyć ból odczuwany przy wrażliwych zębach. Niektóre osoby twierdzą, że pomaga wtarcie takiej pasty wzdłuż wrażliwego miejsca i pozostawienie jej na noc. Czy są pasty naturalne? Tak, jest szereg past, które zawierają specjalne sole mineralne i wyciągi roślinne. Wykonywane one są tylko z naturalnych składników i dodatków smakowych. Niektóre pasty są produkowane bez testowania na zwierzętach, inne są odpowiednie dla wegetarian i wegan. Czasem jednak te pasty nie zawierają fluoru. Co to są pasty “Total care”? Pasty wszechstronnego działania “Total care” zawierają pewną liczbę składników, które mają spowodować, że jest to pasta dla wszystkich. Są w nich środki antybakteryjne, środki na kontrolowanie osadu i zapobiegające chorobie dziąsęł, fluor zapobiegający próchnicy w zębach i dodatki smakowe dla odświeżania oddechu. Mogą też zawierać składniki wybielające lub ograniczające powstawanie kamienia. A co z czyszczeniem międzyzębowym? Szczotkowanie czyści tylko trzy z pięciu powierzchni zęba, dlatego jest ważne, żeby codziennie czyścić także między zębami przy użyciu szczoteczek międzyzębowych lub nici. Personel twojego gabinetu stomatologicznego pokaże ci, jak to robić. Szczoteczki międzyzębowe Do czyszczenia małych przestrzeni między zębami możesz używać specjalnych szczoteczek międzyzębowych. Mogą one mieć długie lub krótkie rączki dla ułatwienia w użyciu i są zwykle oznaczone kolorami dla różnych wielkości odstępów między zębami. Zapytaj w gabinecie stomatologicznym, jak we właściwy i bezpieczny sposób używać tych szczoteczek. Nici i taśma dentystyczna Jest kilka różnych rodzajów dentystycznych nici i taśmy, włączając w to miętowe, pokryte woskiem i zawierające fluor. Wiele osób woli taśmę od nici, gdyż jest szersza i łagodniejsza dla dziąseł. Można też dostać niciowykałaczki (harps). Mają one nić dentystyczną przyczepioną do uchwytu, co może ułatwiać jej używanie. Irygatory Jest to kolejny sposób na czyszczenie między zębami. Stosuje się tutaj silny strumień wody. Niektóre osoby mające mosty i implanty uważają ten sposób za bardzo skuteczny. Irygatory mogą być też przydatne dla osób, które mają problem z używaniem szczoteczek międzyzębowych lub nici do regularnego czyszczenia przestrzeni między zębami. Czy powinienem/am używać płynu do płukania ust? Wiele osób używa płynu do płukania ust rutynowo jako codzienny zabieg higieniczny. Niektóre płyny do płukania ust zawierają składnik antybakteryjny, co ma ograniczyć powstawanie osadu i zapobiegać chorobie dziąseł. Płyny do płukania ust mogą też zawierać fluor, który zapobiega powstawaniu próchnicy, a wszystkie odświeżają odddech i wypłukują resztki jedzenia z jamy ustnej. Co to są ujawniające tabletki i płyny? Zawierają one barwnik. Po szczotkowaniu i czyszczeniu między zębami możesz użyć ujawniającej tabletki lub płynu, żeby zabarwić osad, który nie został usunięty. Może to pokazać jakiekolwiek miejsca, które omijasz w czasie szczotkowania. Barwnik możesz łatwo usunąć przez szczotkowanie. Dlaczego niektóre płyny do płukania ust zawierają alkohol? Niektóre płyny do płukania ust zawierają alkohol, ponieważ dodaje on smaku, pomaga w procesie czyszczenia i zwiększa antybakteryjność. Dla niektórych osób jednak takie płyny z alkoholem są za mocne i wolą te łagodniejsze, bez alkoholu. Płyny do płukania z zawartością alkoholu powinny być przechowywane z dala od dzieci. Czy są płyny do płukania przenaczone dla osób z problemami dziąseł? Niektóre płyny do płukania ust, szczególnie te zawierające chloroheksydynę, są skuteczne w leczeniu infekcji dziąseł. Pomagają też w innych problemach jamy ustnej, np. po wyrwaniu zęba lub w czasie wychodzenia zębów mądrości. W kwestii jak je używać, dostosuj się do porady swojego dentysty, gdyż niektóre mogą powodować przebarwienia zębow, choć takie plamy mogą być łatwo usunięte w gabinecie dentystycznym. Co to jest erozja dentystyczna? Erozja dentystyczna to stopniowa utrata szkliwa, spowodowana atakami kwasowymi. Szkliwo to twarda, ochronna warstwa pokrywająca ząb. Zniszczenie tej warstwy odsłoni zębinę pod spodem, twój ząb będzie wtedy wyglądał jak odbarwiony i może stać się wrażliwy. PICIE Kwaśne jedzenie i picie oraz napoje musujące powodują erozję dentystyczną. Woda niegazowana i mleko to najlepsze napoje. Herbata bez cukru także jest dobra dla twoich zębów, gdyż zawiera fluor. Pij soki owocowe tylko w czasie posiłków. Jeżeli chcesz pić soki owocowe między posiłkami, staraj się je rozwodnić. PRZEKĄSKI Unikaj przekąsek słodkich. Jeżeli musisz coś zjeść między posiłkami, wybierz któreś z wymienionych poniżej: zwykły popcorn, orzechy, ser, paluszki chlebowe, zwykły jogurt, ciastka ryżowe, niesłodzone płatki śniadaniowe, zwykłe bajgle, świeża zupa, kawałki surowych warzyw, świeże owoce. Co można powiedzieć o płynach o działaniu wszechstronnym (Total care)? Niektóre płyny do płukania ust zawierają składniki antybakteryjne, które działają na bakterie powodujące nieprzyjemny zapach i osad na zębach. Zawierają one też fluor, żeby zapobiegać próchnicy. Co to są kleje do protez? Środki klejące do protez są to produkty, które pomagają w dopasowaniu i utrzymaniu protez w miejscu. Luźne protezy mogą powodować podrażnienia i obolałości. Są różne rodzaje środków klejących, jak np. kremy, proszki i paski. Czy powinienem/am używać środka klejącego? Protezy są wykonywane indywidualnie tak, żeby dokładnie pasowały do jamy ustnej i w zasadzie środek klejący nie powinien być potrzebny. Niektóre osoby wolą mieć ekstra pewność, jaką daje taki środek. Z czasem, w miarę kurczenia się jamy ustnej, proteza może stać się luźna i już nie będzie dokladnie pasowała. W takim przypadku może być wygodne użycie środka klejącego doraźnie, zanim wymienisz starą protezę na nową, lepiej dopasowaną. Czy powinienem/am używać jakichś specjalnych produktów, żeby zapobiec erozji? Dobra pasta z fluorem - 1350 do 1500 części fluoru na milion (ppm)- pomoże odbudować stracone minerały w zębach i wzmocnić szkliwo. Istnieją specjalne pasty do odbudowy szkliwa, których możesz używać, jeżeli obawiasz się, że twoja dieta jest bogata w kwasy i istnieje ryzyko erozji.Powinieneś/aś także, jak tylko to możliwe, ograniczyć spożywanie kwaśnych potraw i napojów. Zaliczamy do nich białe i czerwone wino, soki owocowe, smoothies, herbatki owocowe, napoje musujące i owoce. A co z produktami powodującymi nieprzyjemny oddech? Często nieprzyjemny oddech jest problemem krótkotrwałym, spowodowanym paleniem lub jedzeniem i piciem czegoś, co ma silny zapach. Używanie produktów do zwalczania nieprzyjemnego oddechu powinno pomóc. Długotrwały nieprzyjemny oddech może być symptomem problemu dentystycznego, np. choroby dziąseł. Więc jeżeli się on utrzymuje, powinieneś/aś zwrócić się po poradę do dentysty. Produkty do zwalczania nieprzyjemnego oddechu tylko zamaskują zapach i nie usuną przyczyny. Jakich produktów mogę używać, żeby zwalczyć nieprzyjemny oddech? Dobre szczotkowanie i czyszczenie między zębami są najważniejszymi sposobami na zwalczanie nieprzyjemnego oddechu. Możesz doraźnie używać płynów do płukania, gumy do żucia bez cukru i pastylek miętowych bez cukru. Wiele bakterii powodujących nieprzyjemny oddech żyje na języku, więc szczotkowanie języka lub używanie skrobaczki do języka też pomoże. Co to są “suche usta”? “Suche usta” (kserostomia) jest to przypadłość, która ogranicza wydzielanie śliny, powodując suchość jamy ustnej. Czy są jakieś produkty, których mogę używać, żeby łagodzić suchośc jamy ustnej? Jest cały szereg produktów przeznaczonych do zwilżania i łagodzenia suchej jamy ustnej. Do nich należą płyny do płukania, pasty, żele i spraye. Możesz też używać pastylek do ssania i gumy bez cukru, jeżeli jesteś poza domem. U niektórych osób zwiększają one przepływ śliny łagodząc w ten sposób problem. Jaka jest zaleta żucia gumy bez cukru? Jeżeli żujesz gumę bez cukru przez 10 minut po jedzeniu lub piciu, może to spowodować, że ślina szybciej zneutralizuje działanie kwasu. Kwas jest produkowany w czasie jedzenia i picia i może spowodować próchnicę oraz erozję dentystyczną. W jaki sposób probiotyk może miec wpływ na zdrowie mojej jamy ustnej? Probiotyki to przyjazne bakterie. które są powszechnie używane jako stymulatory zdrowego trawienia. Są teraz w użyciu probiotyki na zdrową jamę ustną, które mogą pomóc w utrzymaniu balansu w ustach między bakteriami przyjaznymi a szkodliwymi. Bakterie szkodliwe powodują gromadzenie się osadu, chorobę dziąseł i nieprzyjemny oddech.Produkty te są relatywnie nowe i badania są kontynuowane.