Twoje zdrowie jamy ustnej i zębów Zapobieganie i porady Moje obawy przed dentystą Dlaczego boję się dentysty? Obawa przed dentystą może znaczyć różne rzeczy dla różnych ludzi. Prawdopodobnie pomogłoby ci, gdybyś zrozumiał/a, czego obawiasz się najbardziej. Może dźwięki i zapachy przywołują pamięć niedobrych doświadczeń z dzieciństwa, a może obawiasz się, że leczenie będzie bolesne. Dobrą wiadomością jest to, że coraz więcej dentystów rozumie obawy swoich pacjentów. Zdają oni sobie sprawę z tego, że życzliwość i delikatność w obejściu może zrobić wiele w kierunku tego, żeby wizyty w gabinecie dentystycznym były traktowane jako akceptowalna część normalnego życia. Moja obawa przed dentystą istnieje od wielu lat – jak wyglądają teraz gabinety stomatologiczne? Technologie stomatologicze tak bardzo się rozwinęły w ciągu ostatnich paru lat, że współczesne leczenie dentystyczne może być zupełnie bezbolesne. Mimo to wiele osób wciąż się trochę denerwuje się na myśl o wizycie u dentysty. Jeżeli już długi czas nie byłeś/aś u dentysty, na pewno zauważysz, jak bardzo wszystko się zmieniło od czasu twojej ostatniej wizyty. Ogólna atmosfera jest teraz raczej bardziej zrelaksowana, techniki dentystyczne i procedury zabezpieczające pacjenta są znacznie lepsze, a urządzenia unowocześnione. Jak wybrać dentystę? Wielu dentystów oferuje specjalne leczenie dla zdenerwowanych pacjentów. Pierwszy problem, z którym trzeba sobie poradzić, to obawa przed powiedzeniem innym, że boisz się wizyty u dentysty. Jeżeli możesz o tym porozmawiać z przyjaciółmi lub kolegami/koleżankami, prawdopodobnie znajdziesz kogoś, kto ma ten sam problem. Taka osoba być może poleci ci dentystę. Dentysta, który jest polecony przez inną denerwującą się osobę, to zwykle bardzo dobry wybór. Czy niektóre gabinety specjalizują się w leczeniu denerwujących się pacjentów? Tak. Znaczy to, że w takim gabinecie powinni być przyzwyczajeni do zdenerwowanych pacjentów. Jeżeli przeraża cię leczenie stomatologicze, powinieneś/aś znależć się pod opieką zespółu w takim gabinecie, gdzie zajmą się tobą w szczególny sposób. Być może będziesz musiał/a przebyć większy dystans, żeby do tego gabinetu dotrzeć, ale będzie warto to zrobić dla pozbycia się obaw. Nie byłem/am u dentysty dlugi czas, czy będę potrzebował/a dużo zbiegów? Dawniej to było normalne, że każda wizyta u dentysty kończyła się zakładaniem plomby, ale sprawy teraz mają się znacznie lepiej. W gabinecie będą teraz starali się, żebyś miał/a i utrzymywał/a zdrową jamę ustną i zdrowe zęby. Używanie pasty z fluorem pomoże wzmocnić zęby i zadziała profilaktycznie przeciwko próchnicy. Dlatego może będziesz zdziwiony/a, jak mało leczenia będzie ci potrzebne. Zęby są na całe życie i mogą całe życie wytrzymać, jeżeli dba się o nie w odpowiedni sposób. Jeżeli z pomocą twojego dentysty i jego zespołu będziesz mógł/a doprowadzić swoją jamę ustną do zdrowia, będziesz potrzebował/a mniej zabiegów w gabinecie stomatologicznym teraz i w przyszłości. Jest ważne, żeby pamiętać o regularnych wizytach w gabinecie stomatologicznym. Będą tam nie tylko sprawdzali, czy nie masz próchnicy, ale pomogą ci zapobiegać chorobie dziąseł. Kiedy twoja jama ustna będzie zdrowa, wizyty u dentysty często będą tylko łatwym posiedzeniem na czyszczenie i oględziny. Jak zacząć regularne wizty u dentysty, jeżeli się denerwuję? Można zacząć od tego, żeby zobaczyć gabinet przed pierwszą regularną wizytą. Porozmawiaj z recepcjonistką i zobacz, jaka jest atmosfera, czy inni ludzie wydają się być zadowoleni i w dobrym nastroju. Czy gabinet budzi w tobie zaufanie? Może powinieneś/aś poznać pracujących tam dentystów i obejrzeć gabinet jeszcze jako gość. Pierwsza wizyta powinna mieć na celu tylko konsultację. Popatrz na to, jak na okazję do poznania dentysty, recepcjonisty i innych pracowników, i do rozmowy o następnych krokach. Czy powinienem/am powiedzieć, że jestem zdenerwowany/a? Tak. Jeżeli w gabinecie będą wiedzieli, że jesteś zdenerwowany/a, będą mogli ci pomóc. Powiedz dentyście, czego najbardziej nie lubisz w czasie leczenia stomatologicznego. Jeżeli wydaje ci się, że wiesz, co spowodowało twój strach, powiedz o mu o tym. Boję się zastrzyków, co mogę zrobić? Wiele osób boi się zastrzyku, którym znieczula się miejscowo ząb. Pamiętaj uprzedzić dentystę, że jest to coś, czego się obawiasz. Są znieczulające żele, które można zaaplikować na dziąsło przed zastrzykiem. Żel spowoduje zdrętwienie dziąsła, tak że nie poczujesz ukłucia. Jaka jest najlepsza pora w ciągu dnia, żeby odwiedzić gabinet stomatologiczny? Zapisz się na wizytę o takiej porze, kiedy czujesz się najlepiej, i kiedy nie masz innych zobowiązań. Zarezerwuj sobie sporo czasu, żebyś mógł/a dotrzeć do gabinetu w stanie zrelaksowania – przybycie w biegu spowoduje tylko jeszcze większe zdenerwowanie. Dobrze jest zjeść coś przedtem, żebyś siedząc na fotelu nie poczuł/a się słabo. Czy mogę spać w czasie mojego zabiegu? Znieczulenie ogólne jest teraz bardzo rzadko wykonywane przy rutynowych zabiegach. Jeżeli znieczulenie ogólne będzie potrzebne, pacjent zostanie skierowany do szpitala lub specjalistycznej kliniki, gdzie jest konieczny sprzęt zapewniający bezpieczeństwo zabiegu. Czy mogę poprosić o przerwanie zabiegu, jeżeli będę czuł/a, że jest to potrzebne? Zanim zabieg się zacznie, umów się z pracujacym nad tobą zespołem na znak, który będzie znaczył “stop, potrzebna jest mi przerwa”. Zwykle wystarczy podniesienie ręki i zabieg będzie przerwany na kilka minut, aż do momentu, kiedy jesteś gotów/a na dalsze działanie. Wiedząc, że masz kontrolę nad sytuacją, poczujesz się znacznie pewniej. Czy mogę przyprowadzić ze sobą przyjaciela/przyjaciółkę? Pacjenci często czują się lepiej, jeżeli jest z nimi osoba zaprzyjaźniona. Pomyśl, co byłoby dla ciebie najlepsze. Dodający/a otuchy i kompetentny/a przyjaciel/przyjaciółka to często duża pomoc. Czy mogę ze sobą cokolwiek przynieść? Słuchanie muzyki to dobry sposób na zrelaksowanie się. W niektórych gabinetach nadają muzykę w czasie leczenia, ale najlepszy sposób to zabrać ze sobą słuchawki i swój telefon lub MP3, żebyś słuchał/a takiej muzuki, jaką lubisz. Byłem/am na wizycie kontrolnej, co powinienem/am teraz zrobić? Działaj krok po kroku. Przedyskutuj zaproponowane leczenie ze swoim dentystą i zdecyduj, co możesz wytrzymać. Może to być nie więcej niż oględziny przy pomocy lusterka dentystycznego. Jeżeli to wytrzymasz, może następnym krokiem będzie polerowanie zębów przez higienistę. Nie obawiaj się powiedzieć, kiedy będziesz miał dosyć, zwykle w czasie zabiegów dentystycznych nie ma powodu do pośpiechu. Co jeszcze mogę zrobić, żeby zrelaksowac się w czasie zabiegu? Intensywne myślenie o czymś innym niż zabieg to także dobry sposób na odwrócenie od niego uwagi. Próbuj rozwiązywać w myślach krzyżówki lub opracowuj plan na każde święto przyszłego roku, daj sobie jakieś trudne zadanie, np. poruszanie kolejno pojedyńczymi palcami u nóg. Żeby mi pomóc, jakie techniki mogą zastosować w gabinecie,? To zależy od tego, jakie jest doświadczenie personelu i co dla ciebie byłoby najbardziej pomocne. W wielu gabinetach oferuje się różne formy uspokajania, np. wdychanie (gazu i powietrza) lub zastrzyki. W innych z kolei proponowana jest hipnoza i techniki relaksacyjne. Kiedy nauczysz się tych technik, pozwolą ci one zapanować nad uczuciem zagrożenia i strachu. Możesz też nauczyć się technik relaksujących od specjalistów lub w domu. Mogą one być bardzo przydatne w kontrolowaniu stanów napięcia (Przeczytaj naszą ulotkę z serii "Wyjaśnij mi", zatytułowną "Relaks i uspokojenie"). Psychoterapia to inny sposób radzenia sobie z uczuciami niepokoju. Zwykle odbywa się ona z udziałem członka zespołu dentystycznego w pokoju poza gabinetem. Powinieneś/aś porozmawiać o swoich obawach, żeby nauczyć się z nimi radzić i je przezwyciężyć. Czy z biegiem czasu będę się czuł/a lepiej? W miarę, jak będziesz poznawał/a i nabierał/a zaufania do swojego dentysty i jego współpracowników, twoje obawy zaczną się zmniejszać. W końcu zapanujesz nad nimi i opieka stomatologiczna stanie się normalną częscią twojego życia. Jakie będą koszty? Do ceny normalnego leczenia mogą dojść dodatkowe koszty niektórych technik uspokajania i relaksacji. Zawsze jest zalecane, żeby przed rozpoczęciem leczenia uzyskać pisemny kosztorys. Do kogo mogę się zwrócić? Jest wiele organizacji, które pomagają osobom z fobiami. Większość z ich oferuje pomoc tym, którzy obawiają się dentysty, gdyż jest to bardzo często spotykany problem.