Twoje zdrowie jamy ustnej i zębów Zapobieganie i porady Dieta Co to jest próchnica? Próchnica niszczy zęby, a jej skutkiem są plomby, a nawet ekstrakcje zębów. Próchnica powstaje, kiedy cukier reaguje z bakteriami w osadzie. Tworzy się wtedy kwas, który atakuje zęby i niszczy szkliwo. Jeżeli to się będzie powtarzało wiele razy, szkliwo może się rozłożyć, powodując powstanie dziury w zębinie. Ubytek w zębie powiększa się wtedy coraz szybciej. Jakie produkty żywnościowe powodują próchnicę? Wszystkie cukry powodują próchnicę. Cukier występuje w różnych formach. Zwykle są to składniki kończące się na "...oza". Sukroza, fruktoza i glukoza to tylko trzy z nich. Wszystkie te cukry mogą zniszczyć twoje zęby. Wiele przetworzonych produktów żywnościowych zawiera cukier i im wyżej cukier znajduje się na liście składników, tym większa jest jego zawartość w produkcie. Zawsze sprawdzaj listy składników produktów żywnościowych, kiedy udajesz się na zakupy. Kiedy czytasz nalepki produktów, zdaj sobie sprawę, że napis "Bez dodatku cukru" nie zawsze oznacza, że produkt nie zawiera cukru. Znaczy on tylko, że nie dodano dodatkowego cukru. Taki produkt może zawierać cukry, jak te podane powyżej, lub wymienione jako węglowodany. Zapytaj swojego dentystę, jeżeli masz wątpliwości. Czy jedzenie i picie może powodować erozję? Jedzenie i napoje kwaśne mogą powodować erozję - stopniowe rozpuszczanie się szkliwa. Podane niżej są wartości pH niektórych produktów żywnościowych i napojów. Im niższa jest wartość pH, tym wyższa jest kwasowość produktu. Każdy produkt z wartością pH niższą niż 5,5 może powodować erozję szkliwa. Produkty alkaliczne mają wysoką wartość pH i neutralizują kwasowe działania cukrów. Wartość pH 7 jest liczbą pośrodku między kwasowością i zasadowością. woda mineralna (niegazowana) pH 7,6 mleko pH 6,9 ser cheddar pH 5,9 piwo jasne pH 4,4 sok pomarańczowy pH 3,8 gejfrut pH 3,3 ogórki konserwowe pH 3,2 cola pH 2,5 czerowne wino pH 2,5 ocet pH 2,0 Czy mogę jeść przekąski? Dla zdrowia twoich zębów i zdrowia ogólnego lepiej jest zjeść 3 posiłki dziennie zamiast 7 - 10 przekąsek. Jeżeli musisz "przegryzać" między posiłkami, wybieraj przekąski, które nie zwierają cukru. Owoce zawierają kwas, który może powodować erozję w zębach. Są one jednak szkodliwe dla zębów tylko wtedy, jeżeli zjada się niezwykle dużą ilość. Ograniczaj jedzenie owoców suszonych, gdyż zawierają one dużo cukru i mogą przyklejać się do zębów. Jeżeli jesz owoce jako przekąskę, staraj się po nich zjeść coś zasadowego, np. ser. Niesłodkie przekąski , zdrowsze dla zębów to: ser surowe warzywa orzechy paluszki chlebowe. Czy mogę jeść słodycze? Należy zawsze pamiętać, że nie ilość zjadanego cukru, ale częstotliwość jego spożywania jest ważna. Słodkie produkty są dozwolone pod warunkiem, że są zjadane w czasie głównych posiłków. Żeby zmniejszyć ryzyko powstawania próchnicy w zębach, ogranicz częstotliwość spożywania jedzenia i picia słodzonego, staraj się zamiast tego jeść różne produkty niesłodzone. Słodycze i guma do żucia zawierająca sztuczny słodzik ksylitol mogą zredukować ryzyko powstawania próchnicy w zębach. Jedzenie produktów słodkich może również powodować całą gamę innych problemów zdrowotnych, np. choroby serca i nadwagę. Co powinienem/am pić? Woda niegazowana i mleko to dobry wybór. Dla twoich zębów jest lepiej, jeżeli pijesz soki tylko w czasie głównych posiłków. Jeżeli pijesz je między posiłkami, dodaj do nich wody. Rozwodnione soki bez zawartości cukru to najbezpieczniejsza alternatywa dla wody i mleka. Robiąc taki napój pamiętaj, żeby zwierał on 1 część soku na 10 części wody. Niektóre sody zawierają słodziki, które nie są odpowiednie dla małych dzieci - jeżeli masz wątpliwości, zapytaj swojego dentystę. Napoje musujące mogą zwiększyć ryzyko powstania problemów stomatologicznych. Zawarty wnich cukier może powodować próchnicę, a kwas zarówno w normalnych jak i dietetycznych napojach może przyczyniać się do rozkładu szkliwa. Ryzyko się zwiększa, jeżeli pijesz je między posiłkami. Czy powinienem/am myć zęby po każdym posiłku? Ważne jest, żeby myć zęby przed snem i co najmniej raz w ciągu dnia pastą zawierającą fluor. Jedzenie i picie zawierające cukier i kwasy w sposób naturalny osłabia szkliwo. Szczotkowanie zębów zaraz po jedzeniu może spowodować wymywanie malutkich cząsteczek szkliwa. Najlepiej myć zęby najwcześniej w godzinę po jedzeniu. Niezwykle ważne jest mycie przed snem. Wydzielanie śliny w nocy jest spowolnione, a ponieważ ślina to własny system czyszczący jamy ustnej, zwiększa się wtedy ryzyko powstawania ubytków. Dlaczego zdrowa dieta jest ważna dla zachowania zdrowej jamy ustnej? Za każdym razem, kiedy jesz lub pijesz coś słodkiego, twoje zęby do jednej godziny są atakowane przez kwas. Dzieje się tak dlatego, że cukier wchodzi w reakcję z bakteriami w osadzie (lepka powłoka pokrywająca zęby) i na skutek tego wytwarza szkodliwe kwasy. Jest więc bardzo ważne, żeby słodzone potrawy i napoje spożywać tylko w czasie głównych posiłków, ograniczając w ten sposób czas, kiedy twoja jama ustna znajduje się w stanie ryzyka. Kwaśne jedzenie i napoje mogą być tak samo szkodliwe. Kwas powoduje erozję lub rozpuszczanie się szkliwa i obnażanie zębiny, która znajduje się pod szkliwem. Twoje zęby mogą się stać wrażliwe i nieatrakcyjne, jeżeli chodzi o wygląd. Dieta bogata w witaminy, minerały, świeże owoce i warzywa może zapobiec chorobie dziąseł. Choroba dziąseł może doprowadzić do utraty zębów i powodować nieprzyjemny oddech. Poniższy diagram jest przykładem na to, co powinna zawierać zdrowa i zbalansowana dieta. Czy żucie gumy pomaga? Żucie gumy powoduje, że jama ustna produkuje więcej śliny, co pomaga neutralizować kwas powstały w ustach po jedzeniu lub piciu. Udowodniono już, że żucie gumy bez cukru po jedzeniu zapobiega powstawaniu próchnicy w zębach. Jest jednak bardzo ważne, żeby żuć tylko gumę bez cukru, gdyż zwykła guma cukier zawiera i może uszkadzać zęby.